АШАРШЫЛЫҚ ҚҰРБАНДАРЫНЫҢ БІРЫҢҒАЙ ЭЛЕКТРОНДЫҚ БАЗАСЫ ҚҰРЫЛДЫ
Қазақ халқы ХХ ғасырда өзінің сан ғасырлық тарихындағы ең азапты қасіретін бастан кешірді.Қазақстан халқы Ассамблеясының ХХІІ сессиясындаҚазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев: сталиндік ұжымдастырудың қылмысты зардабынан 1,5 миллион қазақ ашаршылықтан қырылды. 1,3 миллион қазақ бұрынғы КСРО аумағынан ауа көшуге мәжбүр болып, қуғындау мен мұқтаждықтан бас сауғалады.Осыдан-ақ әлемде бірде-бір елдің, бірде-бір халықтың қазақ халқы сияқты демографиялық ахуалда мұндай күйреушілікті бастан кешпегенін және толық жойылып кету қаупі туындамағанын түсінуге болады, – деп атап көрсетті.
Қазақ елінің тарихындағы қасіретке толы беттердің бірі – 1932-1933 жылдардағы ашаршылық апаты. Кеңестік тоталитарлық жүйенің үстемдік құрған шағында XX ғасырдың 20-30-жылдары қазақ еліне қолдан қиянат жасалды. Оның астыртын құпия себептері болды. Мысалы, дәстүрлі қоғамда өмір сүріп келе жатқан қазақ халқының мал-мүлкіне 1928 жылы тәркілеу жүргізді. Мұның соңы халықтың көтеріліске шығуына, қырылуына, одан кейін ашаршылыққа ұрынып, босыған қазақ жұрты алыс және жақын шетелдерге шұбыра көшіп, табанын тас тіліп, көзін қарға шұқыған қайғылы жағадайларға ұласты.
Президент Архивінің ұйымдастырумен еліміздегі 1931-1933 жылғы ашаршылық туралы материалдарды кең ауқымда жинау және қазақ халқы құрбандарының тізімін жасап, аштыққа ұшырағандарды ел есінде мәңгі сақтау үшін жаңа www.asharshylyq.kz веб-сайты ашылды.
«Ұлы жұт» деп аталған нәубеттің зардабынан әр қазақтың жанұясы жапа шекті. Қазақ халқының үштен бірі аштықтан өзектері үзіліп, дәрменсіз күйде өмірден өтті. Көбісінің сүйектері шашылып, айдалада көмусіз қалды.
Күні бүгінге дейін миллиондаған құрбандардың есімі белгісіз күйінде қалып отыр. Алайда, әрбір отбасында ата-бабаларының сарғайған фотосуреттері, отбасылық хаттары, қолмен жазылған естеліктері, өмірбаяны сияқты құжаттары сақталынуда. Сол себептен, Қазақстан Республикасы Президентінің Архиві 1930-шы жылдардағы ашаршылық тарихы жөніндегі естеліктерді, құжаттарды және материалдарды кең ауқымда жинауға шақырады.
Қазақстан Республикасы Президенті Архивінің бастамасымен құрылған республикалық бірыңғай электрондық деректер базасына құрбан болғандардың аты-жөндері ғана емес, отандық және шетелдік ғалымдардың Қазақстандағы ашаршылыққа қатысты жасаған зерттеу жұмыстары, кітаптары, мақалаларының электронды нұсқалары енгізіледі. Сондай-ақ, ашаршылыққа байланысты аудио, фото және бейнематериалдар топтастырылады.
Осынау ауқымды іске батысқазақстандықтар да өз үлестерін қоса алады. Ол үшін www.asharshylyq.kz веб-сайтындағы электрондық деректер базасына аты-жөндерін толтыра отырып, мәлімет енгізеді. Сонымен бірге, ашаршылық тарихына қатысты құжаттарды Батыс Қазақстан облысының мемлекеттік мұрағаты //Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған. Көру үшін сіздің браузеріңізде JavaScript қосулы тұруы тиіс./">Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған. Көру үшін сіздің браузеріңізде JavaScript қосулы тұруы тиіс. электронды почтасы және Орал қалсы, Қ.Аманжолов, 85-ші үйге ақпаратты жолдай алады.
Батыс Қазақстан облысының мемлекеттік мұрағаты барша батысқазақстандықтарды, өлкетанушыларды, тарихшы-ғалымдарды және ұлтжанды азаматтарды тарихи маңызы зор іске атсалысуға шақырады.
Деректік-бағыттық мәліметтер базасын құру зерттеушілерге өткен тарихтың жекелеген өзекті мәселелері бойынша деректанулық шешім болып табылады. Бұл зерттеу мәселелерін шешумен қатар, тарихтың жалпы проблемасы – отандық тарих жөніндегі деректік базалардың толықтырылуының қамтамасыз етілуіне бағытталған.
Қазақстан Республикасы Президенті Архивінің 1930 жылғы ашаршылық құрбандары жөніндегі бірыңғай мәліметтер базасын құруы, қаза болған отандастарымыздың есімі көрсетілген тізімін жасауы – ел тарихының қасіретті тұстарының одан әрі терең зерттелуіне зор деректанулық база болып қызмет етер еді.
БҚО мемлекеттік мұрағатының директоры А.Н.Савгабаева
