Оқу залы

Батыс Қазақстан облысы мемлекеттік мұрағатының оқу залы зерттеушілермен жұмыс және ақпараттық технологиялар бөлімінің құрамында қызмет көрсетеді, мәжіліс залымен біріктірілген жалпы алаңы 48 шаршы метр құрайтын бөлмеде орналасқан, зерттеушілерге арналған орын саны – 5 жұмыс орын.

Күні бүгін оқу залы мұрағатта ұйымдастырылатын барлық шаралар мен мәжілістердің бірден бір өткізу орны болып табылады. Шаралар мен мәжілістерді өткізу үшін оқу залы проектор, микрофондар және дыбыс күшейткіштермен жабдықталған. Мұнда ең көп сұранысқа ие кітаптар мен брошюралар арнайы стеллажда зерттеушілердің назары үшін ұсынылған.

Бос орындар болмауына байланысты оқу залы істерді беру және анықтамалық-іздестіру құралдары учаскелерімен жабдықталмаған, сонымен қатар уақытша сақтау қоймасы жоқ.

Оқу залының жұмыс регламенті  мен тәртібі Батыс Қазақстан облысы мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасы басшысының 2015 жылғы 30 наурыздағы №27-нқ бұйрығымен қабылданған "Батыс Қазақстан облысы мемлекеттік мұрағаттарының  оқу залдарында пайдаланушылардың жұмыс істеу тәртібінің" 46 тармағына (одан әрі - тәртіп) сәйкес әр мұрағатта дербес белгіленеді.

Мұрағат оқу залының жалпы жұмыс регламенті: күн сайын сағат 10-00 ден 17-00 дейін, сағат 13-00 ден 14-00 дейін – түскі үзіліс.

Мұрағат оқу залының нақты пайдаланушысы үшін жұмыс регламенті: мұрағат басшылығы белгілеген рұқсат режимі және әр пайдаланушыға арналған жұмыс күндері бойынша.

Сенбі, жексенбі күндері – демалыс. Әр айдың соңғы күні оқу залында санитарлық күндері өтеді, бұл күні оқу залы зерттеушілерге қызмет көрсетпейді.

Күні бүгін зерттеушілердің мемлекеттік мұрағаттың оқу залындағы жұмыс тәртібі жоғарыда аталған Ережелермен реттеледі, бұл ережелер өз кезегінде ҚР-ның Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігі Мұрағаттар және құжаттаманы басқару комитеті Төрағасының 2000 жылғы 2 қазандағы №58 бұйрығы негізінде дайындалған.

Мұнда пайдаланушыларды рәсімдеу, оларды мұрағаттық құжаттар мен қорларға қол жеткізу, мұрағаттық құжаттарды көшірмелеу тәртібі, пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттері, оларды бұзғандары үшін жауапкершіліктері және оқу залы жұмысының тәртіптемесі нақты көрсетілген.  Ережелер мәтіні пайдаланушылардың назары үшін оқу залы бөлмесінде арнайы тақтада  ұсынылған.

Оқу залындағы жұмыс әр пайдаланушы үшін дербес жұмыс болып табылады және әр пайдаланушы зерттеу бағытын өз бетімен жоспарлап жеке еңбектенуі тиіс. Ол үшін пайдаланушы мұрағатта сақталған барлық ғылыми-анықтамалық аппарат пен мұрағаттық құжаттарды жан жақты зерделеп, іздестіру кезінде тапқан қажетті мәліметтерді жазып алуды, конспектілеуді және көшіріп алуды өз қолымен жүзеге асыруы тиіс.

Оқу залына белгіленген тәртіпте рәсімделген отандық және шетелдік заңды тұлғалардың қызметтік тапсырма орындап немесе мекеменің ғылыми-зерттеу жоспарына сәкес жұмыстанып жүрген өкілдері, жоғары оқу орындарының студенттері ғана жұмыстану үшін жіберіледі. Сонымен қатар, бастамашылық тәртіпте ғылыми және зерттеушілік жұмыс жүргізіп жүрген отандық немесе шетелдік жеке тұлғалар да жіберілді.

Мұрағаттың оқу залында жұмыс жасау үшін белгілі бір жағдайға, тақырыпқа, оқиғаға, дерекке (тақырыптық сұраным) байланысты ақпараттар алуға байланысты тақырыптар бойынша ғана зерттеу жүргізетін пайдаланушыларға рұқсат беріледі. Тақырыптық сұранымдардың әртүрлілігі биологиялық сұранымдар болып табылады, ол бойынша белгілі бір тұлғаның өмірін және қызметін зерттеп білуге керекті мәліметтер белгіленеді. Туысқандықты белгілеу үшін, бір немесе бірнеше тұлғалардың туысқандық байланысы, отбасының тарихы, тегі (генеологиялық сұраным) үшін керекті ақпарат беру туралы сұранымдар да  оқу залында дербес іздестіру мәселелеріне жатады.

Ал әлеуметтік-құқықтық сипаттағы сұратулар, атап айтқанда, еңбек өтілін және жалақысын, жасын, отбасы құрамын, білімін, наградаларын, зейнетақы жарналарының аударылуын және әлеуметтік аударылымдарды, берілген ғылыми дәрежелер мен атақтарды, оқыс оқиғаларды, емдеуде болғанын, жер аударуда болғанын, репрессияға ұшырағанын, ақтап шығарылғандығын, әскер бөлімі қызметінде болғанын және құрылғанын, экологиялық апат аймағында тұрғанын, бас бостандығынан айырылу орнында болғандығын растайтын азаматтық жағдайы туралы акт сұратулары, мұрағаттың оқу залы арқылы іздестіруге жатпайды, мұндай сұраулар тек өтініштерді қабылдау бөлімі арқылы жүзеге асады.

Оқу залы пайдаланушыларына зерттеушілермен жұмыс және ақпараттық технологиялар бөлімінің бiлiктiлiгi орташа деңгейлi аға маман – мұрағатшысы қызмет етеді. Оның атқарымы мен міндеттері 2013 жылдың қараша айында мұрағат директорымен бекітілген қызметтік нұсқаулығында белгіленді.

Оқу залы қызметкерлерінің міндеттері төмендегілер кіреді:

1. Оқу залындағы жұмыс тәртібінің мүлтіксіз орындалуын қамтамасыз ету;
2. Пайдаланушыларды оқу залының жұмыс тәртіпнамасы мәселелері бойынша және де мұрағаттың оқу залы арқылы ұсынылатын қызметтер, оларды ұсыну тәртібі мен шарттары туралы түсініктемелер беру;
3. Барлық ғылыми-анықтамалық аппарат пен автоматтандырылған ақпараттық-іздестіру жүйелерін ұсыну;
4. Зерттеу тақырыбы шегінде мұрағаттық анықтамалықтарда бар құжаттардың құрамы мен мазмұны бойынша түсініктер беру;
5. Зерттеу тақырыбы бойынша құжаттарды беру мен көшірмелеуге  салынған шектеулері туралы және ол шектеулер қандай уақытқа дейін созылатыны туралы пайдаланушыларды ақпараттандыру;
6. Пайдаланушыға берілетін және одан кері қайтарылып алынатын істердің физикалық жағдайы мен сақтылығына бақылау жүргізу;
7. Ережелерге сәйкес пайдаланушының тапсырысы бойынша көшірмелеу жұмыстарын атқару;
8. Ережелерге сәйкес есеп нысандары мен журналдарды жүргізу;

Оқу залы қызметкерлерінің міндеттеріне пайдаланушы үшін іздеудің бағытын жоспарлау, іздеудің сұлбасын құрастыру, пайдаланушыға қажет мәліметтерді іздеп тауып беру, оларды жазып алу, табылған мәліметтің мағынасын ашу, нашар оқылатындарды оқып беру және аудармалау міндеттері кірмейді.

Оқу залына талап бойынша рәсімделген тек жеке басын растайтын куәліктері бойынша кәмелетке толған азаматтар ғана кіргізіледі.

Әр пайдаланушыға жеке іс ашылады, оған пайдаланушы және оның ғылымы жұмысы туралы барлық мәліметтер енгізіледі – сауалнама, пайдаланушының тапсырыстары, жасалған көшірмелердің екінші даналары. Әр зерттеу тақырыбы бойынша тақырыптық кәртішке ашылады.

2011 жылдан бастап мұрағатта пайдаланушылар мен тақырыптық зерттеулердің есебін жүргізу жеке істер түрінде дәстүрлі қағаз нысанындағысымен қатар электрондық мәліметтер қоры түріндегі нысаны да жүргізілуде. Бұл зерттеу жұмыстарына жалпы бағалау жүргізуге мүмкіндік береді, пайдаланушы туралы, оның зерттеу мақсаты, оның пайдаланған құжаттары, басылым шығарылымдары мен ҒАА, сонымен қатар, оның тапсырыс берген және алған көшірмелері туралы ақпаратты жинақтайды. Электрондық мәліметтер қорын толықтыру шаралары пайдаланушылардың қажеттілігін қадағалауға және ең жиі іздестірілетін зерттеу тақырыптары бойынша құжаттарды іздеуді  бірыңғайландыруға мүмкіндік береді.

Пайдаланушыларға берілетін ғылыми-анықтамалық аппарат пен мұрағаттық сақтау бірліктері арнайы журналдарда тіркеледі және пайдаланушыларға қол қою арқылы беріледі. Оларды кері қайтарып алу кезінде оқу залы қызметкері құжаттардың тұтастылығы мен жағдайын тексеріп алады. Егер пайдаланушы оқу залында жұмыс барысында құжаттардың зақымдалғанын анықтаған жағдайда ол туралы оқу залы қызметкеріне хабарлауы тиіс, бұл туралы арнайы акт толтырылады.

Көшірмелер тек пайдаланушылардың тапсырыстары негізінде ғана оқу залы қызметкерінің күшімен дайындалады, сандық фотоаппарат арқылы жасалады. Пайдаланушылардың тілегі негізінде құжаттардың куәландырылған қағаз көшірмелерімен бірге олардың электрондық көшірмелері де берілуі мүмкін, ол үшін пайдаланушылар өз электрондық флеш-тасығыштарын беру қажет.

Батыс Қазақстан облысының оқу залында пайдаланушылардың жұмыс тәртібі Ережелерін барлық оқу залы пайдаланушылары орындауға міндетті.

Мұрағаттың оқу залында осы Ережелерді бұзған пайдаланушы оқу залында жұмыспен айналысу құқығынан уақытша айырылады және оларға мұрағаттық құжаттардың көшірмелері берілмейді. Тиісті шешімді мұрағат басшылығы қабылдап, міндетті түрде пайдаланушыны мұрағатқа жолдаған ұйым немесе оның қызмет (оқу) орнына хабарлайды.

Ұлттық мұрағат қорына келтірілген залал Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өтелуге тиіс.

Оқу залы қызметі бойынша мәліметтер алу үшін мына телефондарға хабарласуға болады: 8 (7112) 504319.