Еңбек және соғыс ардагері, тарих ғылымының кандидаты Сүйіншәлиев Халам Жұмашұлының туғанына 90 жыл
Еңбек және соғыс ардагері, тарих ғылымының кандидаты Сүйіншәлиев Халам Жұмашұлының туғанына 90 жыл толуына орай электрондық көрмеге орналастыруға жататын құжаттар тізімі.
1. Өмірбаяндық мәліметтер
Ұлы Отан соғысы және еңбек ардагері Халам Жұмашұлы Сүйіншәлиевтің (1925 т.ж.) жеке тектік құжаттары.
Халам Жұмашұлы Сүйіншәлиев Батыс Қазақстан облысы, Тайпақ ауданы, Қызылжар ауыл кеңесінде 1925 жылы 18 қантарда кедей-шаруаның отбасында дүниеге келген. 1930 жылы Сүйіншәлиевтер отбасы Орал қаласына қоныс аударады да, 1933 жылы Халам Жұмашұлы Селекциондық сынақ станциясы жанындағы № 12 жетіжылдық мектепке бірінші класқа барады. Жетіжылдық мектепті бітірген соң, оқуын жалғастыруға Тайпақ ауданына келеді. 1943 жылы мектепті бiтipe салсымен, Кеңес Әcкepi қатарына шақырылады. Әскерде Закавказ майдандағы ӘШҚҚ аспан зеңбірегі-артиллерия полкының 13-шi батарея командирі болады. Белоруссия мен Украинаны немісбасқыншыларынан азат ету соғысына қатысады. Жауынгерлік ордендер және медальдармен марапатталады.
1943-1945 жылдары БЛКЖО мүшесі қатарында болады, 1945 жылы Закавказ майдандағы ӘШҚҚ аспан зеңбірегі-артиллерия полкының 13-ші батарея жанындағы партия ұйымының БК(б)П мүшелігіне кандидат болады. Әскери міндетін 1946 жылы аяқтады.
Әскери қызметті аяқтаған соң, А.С.Пушкин атындағы Орал педагогикалық институтының тарих факультетіне оқуға түседі. 1949 жылы БК(б)П мүшесі болады. Оқуды аяқтаған соң, 1950 жылы Батыс Қазақстан облыстық бiлiм беру бөліміне инспектор жұмысқа жіберіледі, ол жерде 1951 жылдың ақпанына дейін жұмыс жасайды. 1951 жылы Облыстық партия комитетінің насихаттау және үгіттey бөліміне партияльқ жұмысқа мектептер бойынша нұсқаушы болып ауысады. Бұл қызметте 1955 жылдың қыркүйегіне дейін жұмыс жасайды. 1955 жылдың қыркүйек айынан бастап КСРО тарихы кафедрасының аға оқытушысы, марксизм-ленинизм кафедрасының оқытушысы болып қызмет атқарады. 1969 жылы аспирантураны сырттай бітірген соң, «Қазақстан Комсомолы - мәдени революция партиясының белсенді көмекшісі» тақырыбында диссертация қорғайды (1928-1941 жж.). 1970-1975 жылдар аралығында сырттай оқу бөлімі бойынша тарих-филология факультеті деканының орынбасары болады. 1975 жылдан тарих және педагогика факультетінің деканы болып тағайындалады.
1985 жылдан бepi зейнеткерлік демалыста болса да, коғамдық және еңбек ету қызметін тоқтатқан емес. Жоғарғы оқу орындарында сабақ береді, «дөңгелек үстел» және ғылыми конференцияларға жиі қатысады. Отандық тарихтың қалыптасуына өз үлестерін қосқан көптеген кадрлар тәрбиеледі, атап айтсақ, М.Н. Сдыков, З.К. Мухлисова, Н. Смирнова, Г. Ким және басқалар. Сүйіншәлиев Халам Жұмашұлы қоғамдық жұмыспен айналысады. Бірнеше рет институттың партия ұйымының бюросына және Республикалық «Білім» қоғамы басқармасына мүшелікке тағайындалды.
Х.Ж. Сүіншәлиев ерең еңбегі үшін Құрмет грамотасы және медальдармен марапатталды. «Германия маңындағы жеңісі үшін» 1946 жылы, «Кеңес одағының маршалы Г.К. Жуков» 1996 жылы, «Фашист басқыншыларынан Украинаны азат еткені үшін» 2004 жылы, «Астанаға 10 жыл» 2008 жылы, «Фашист басқыншыларынан Белоруссияны азат еткені үшін» 2009 жылы, «Адал еңбегі үшін» 2009 жылы медальдармен марапатталды.
Өмірбаян.
1019-қор, 1-тізім, 1-іс,2-бет
Өмірбаян 1925ж. бастап 1969 ж. дейін, түпнұсқа, қолмен жазылған, орыс тілінде
Жеке іс парағы.
1019-қор, 1-тізім, 1-іс,3-бет
Жеке іс парағы 1933 жылдан 1980 жылға дейінгі еңбек өтілі мен жұмыс орнын қамтиды, түпнұсқа, өз қолымен жазылған, орыс тілінде.
Әскери билеті.
1019-қор, 1-тізім, 1-іс
Түпнұсқасы, орыс тілінде, АГ № 188447, 06.08.1968 ж.
Кәсіподақ билеті.
1019-қор, 1-тізім, 1-іс
Түпнұсқасы, екі тілде, № 08202268, 24.04.1969 ж
Диплом
1019-қор, 1-тізім, 1-іс.
Оралдағы Мемлекеттік Қазақ Педагогика институтын бітіргені туралы диплом № 862411, түпнұсқа, екі тілде, 05.07.1950 ж.
2. Марапаттары.
«1941-1945 жж. ҰОС-ы Германия маңындағы жеңісі үшін» медальға куәлік
1019-қор, 1-тізім, 2-іс
Түпнұсқасы, орыс тілінде, 18.04.1946 ж.
«1973 жылғы Социалистік жарыстың Жеңімпазы» белгіге куәлігі
1019-қор, 1-тізім, 2-іс
Түпнұсқасы, орыс тілінде, 19.09.1973 ж
«Қазақ СКР-ның Халықтық ағарту үздігі» құрмет атағы куәлігі
1019-қор, 1-тізім, 3-іс
№ 36441 куәлігі, түпнұсқа, екі тілде, 27.11.1980 ж.
«Еңбек ардагері» медальға куәлік
1019-қор, 1-тізім, 2-іс
Түпнұсқасы, орыс тілінде, 23.05.1985 ж.
Жуков медальіне куәлік
1019-қор, 1-тізім, 2-іс
Түпнұсқасы, екі тілде, 30.12.1996 ж.
«1941-1945 жж. соғыс ардагері» берілген куәлік
1019-қор, 1-тізім, 2-іс
Түпнұсқасы, екі тілде, 07.05.2000 ж.
Куәлік
1019-қор, 1-тізім, 2-іс
«БҚМУ-75» мерейтойлық медальмен марапатталуы туралы № 008 куәлік, түпнұсқа, екі тілде, 17.10.2007 ж.
Мерейтойлық медальға куәлік
1019-қор, 1-тізім, 2-іс
«Астанаға 10 жыл» медальмен марапатталуы туралы № 13896, түпнұсқа, қазақ тілінде, 02.06.2008 ж.
Куәлік
1019-қор, 1-тізім, 2-іс
«Адал еңбегі үшін» медальға № 46 куәлігі, түпнұсқа, екі тілде, 26.12.2009 ж.
Куәлік
1019-қор, 1-тізім, 3-іс
«ҚР-сы білім берудің үздік қызметкері» омырау белгісінің марапатталуы туралы № 338 куәлігі, түпнұсқа, екі тілде, 27.04.2010 ж.
Куәлік
1019-қор, 1-тізім, 2-іс
«1941-1945 жж. ҰОС жеңісінің 65 жылдығы» мерейтойлық медальмен марапатталуы туралы № 267960 куәлік, түпнұсқа, қазақ тілінде, 2010 ж.
3. Ғылыми қызметінің құжаттары
Ғылым кандидатының дипломы
1019-қор, 1-тізім, 1-іс
Тарих ғылымының кандидаты ғылым дәрежені беру туралы МИТ № 006132 дипломы, түпнұсқа, орыс тілінде, 03.04.1969 ж.
Доцент аттестаты
1019-қор, 1-тізім, 1-іс
МДЦ № 072990 доцент ғылыми атағы бекіту туралы, түпнұсқа, орыс тілінде, 07.06.1972 ж
Диссертацияның авторефераты
1019-қор, 1-тізім, 5-3-іс
«Қазақстан Комсомолы –мәдениет құрылысындағы коммунистік партияның белсенді көмекшісі» диссертациясы, түпнұсқа, машинкамен бастырылған, орыс тілінде; тарих ғылымының кандидаты диссертациясын қорғау үшін авторефераты, түпнұсқа, бүктеме, орыс тілінде, 1967-1968 жж.
Дәрістер
1019-қор, 1-тізім, 7-1, 7-2, 7-3, 7-6, 7-7, 7-10-істер
«Қыпшақтар туралы», түпнұсқа, машинкамен бастырылған, орыс тілінде, 12.10.1966 ж., «Қазақстанның ежелгі мәдениеті, адам дамуының тарихқа дейінгі ғасыры», түпнұсқа, машинкамен бастырылған, орыс тілінде, 15.09.1971 ж., «Әлеуметтік топтар мен санаттар», түпнұсқа, машинкамен бастырылған, орыс тілінде, 30.10.1973 ж., «Қазақстанды Ресейге қосу кезіндегі ұлттық азат ету күресі», түпнұсқа, машинкамен бастырылған, орыс тілінде, 16.12.1983 ж., «Қазақстан Ұлы Отан соғысы кезінде», түпнұсқа, машинкамен бастырылған, орыс тілінде, 03.03.1985 ж., «Алаш-туын көтерген елдін өмір естелігінен», түпнұсқа, машинкамен бастырылған, қазақ тілінде, 03.05.1998 ж., «Қазақстандағы тың-тыңайған жерлерді игеру эпопеясына 50 жыл», түпнұсқа, машинкамен бастырылған, қазақ тілінде, 03.03.2004 ж.
4. Басылымдар
Мақала
1019-қор, 1-тізім, 9-іс
«Бес жүзінші серуен». «Партийная жизнь Казахстана» № 12 журналы, түпнұсқа, орыс тілінде, 12.12.1968 ж.
Оқу құралы
1019-қор, 1-тізім, 9-іс
«М. Өтемісұлы - Ұлт-азаттық көтерілістің рухани дем берушісі», түпнұсқа, қазақ тілінде, Орал қ., 2004 ж.
Кітап
1019-қор, 1-тізім, 9-іс
Ардагер ағалар (Ұлы Жеңістің 60 жылдығына арналады), түпнұсқа, екі тілде, Орал, 2005 ж.
5. Х. Сүйіншәлиев туралы басылымдар
Х. Сүйіншәлиев туралы басылым
1019-қор, 1-тізім, 10-1-іс
«Тарихшы ұстаздың тағылымы». «Егемен Қазақстан» газеті, мақала, түпнұсқа, қазақ тілінде.
Х. Сүйіншәлиев туралы басылым
1019-қор, 1-тізім, 10-2-іс
«Ақ Жайықтың ардақты ардагері». «Жайық үні» газеті, мақала, түпнұсқа, қазақ тілінде, 14.01.2010 ж.
6. Фотосуреттер
1019-қор, 1-тізім, 16-іс, 2 фотосурет
1943 ж. мамыр айы, Тбилиси, түпнұсқа.
1019-қор, 1-тізім, 16-іс
Халамнан ағама естелікке. Тбилиси қ. Ұлы Отан соғысы кезінде, түпнұсқа, 1944 ж.
1019-қор, 1-тізім, 16-іс
ОПИ тарихи-филологиялық факультетінің студенттер тобы, 1958 ж.
1019-қор, 1-тізім, 16-іс
Владимир қаласында маршалдар мен адмиралдар арасында, түпнұсқа, 1960 ж., Ресей
1019-қор, 1-тізім, 16-іс
Владимир қ., 1960 ж., түпнұсқа
1019-қор, 1-тізім, 16-іс
А.С. Пушкин ат. Орал педагогикалық институтының тарих және педагогикалық факультетінің педагогикалық ұжымының суреті, түпнұсқа
1019-қор, 1-тізім, 16-іс
Жеке суреті, түпнұсқа.
1019-қор, 1-тізім, 16-іс
ҰОС-ның ардагерлерімен, түпнұсқа, 2010 ж.
1019-қор, 1-тізім, 16-іс
Х. Сүйіншәлиевке 85 жыл, түпнұсқа, 2010 ж.
1019-қор, 1-тізім, 16-іс
Б.С. Измухамбетов аудан Әкімінің ҰОС ардагерлерімен кездесуі, түпнұсқа, Орал қ., 2011 ж
